Iedereen is geniaal!

Enige tijd geleden las ik een post op Facebook welke mijn bloed deed koken.

Nou ja, figuurlijk dan.

Een moeder postte een bericht waarin ze schreef dat haar kinderen een VMBO advies hadden gekregen vanuit de basisschool. Nou was dat niet zo spannend, maar wel dat ze schreef dat haar kinderen andere talenten hadden en dat ze daardoor niets minder waren dan kinderen met een Havo of VWO advies. Onderaan het bericht stonden reacties van anderen die dat bevestigden.

In eerste instantie zou je je afvragen waarom dit mij triggerde, er staat tenslotte niets vreemds in het bericht. Toch?! Maar waarom kookte mijn bloed dan?

Niet omdat de moeder liefdevol de talenten van haar kinderen omschreef.
Niet om de reacties van de anderen die de bevindingen van de moeder bevestigden.

Maar om het feit dat we onze kinderen moeten verdedigen als ze niet een bepaald schoolniveau weten te bereiken.

Welkom in de prestatiemaatschappij waarin we leven.

Ons onderwijssysteem is, in de basis, nog steeds gebaseerd op het  ‘one size fits all’ principe. Alle kinderen worden tegen dezelfde meetlat gelegd om ze vervolgens op basis van intelligentie in te delen. Dit hoeft in theorie geen probleem te zijn zolang we de focus zouden leggen op wat het kind later voor de samenleving zou kunnen betekenen en niet op opleidingsniveau of het latere inkomen. Zo stelde Albert Einstein ooit dat; Iedereen geniaal is, maar als je een vis beoordeelt op hoe goed hij een boom kan beklimmen, de vis altijd zal denken dat ‘ie dom is. En toch doen we dat wel en dat terwijl de rol die wij vervullen in de samenleving geen wedstrijd mag zijn.

Als we zouden kijken naar de maatschappelijke waarde van arbeid, dan snap ik niet waarom een advocaat die de zakelijke belangen behartigd van een multinational meer status en inkomen genereert dan een leerkracht die kinderen voorbereid op het leven in de maatschappij. Dat een accountant meer status ontvangt dan een bakker die ons dagelijks brood bakt. Of dat een ‘social media manager’ meer aanzien verkrijgt dan een stratenmaker.

Serieus. Ik snap het niet.

Misschien wordt het tijd om ons neo liberaal denken eens onder de loep te nemen. Dat sommige zaken in het leven geen wedstrijd zijn. Dat sociale status meer gekoppeld dient te worden aan wat we de de maatschappij willen bieden in plaats van hoe hoog de opleiding is of het kapitaal dat je vergaard.

Ik stel nooit de vraag aan mijn kinderen; ‘Wat wil je later worden?’, daarentegen stel ik wel de vraag welk probleem ze later zouden willen oplossen. Welke onderwerpen gaan ze aan het hart en wat zouden ze willen doen om dat probleem op te lossen? Niet dat de concrete banen, zeker op de leeftijd van mijn kinderen, gelijk moeten worden vastgelegd in een actieplan. Het gaat in dit geval om de onderliggende waarden die voor het kind belangrijk zijn. En die waarden blijven, zolang men tijdens de levensloop authentiek blijft handelen, identiek.

Bij dit soort vragen komen vaak ook de talenten van kinderen bovendrijven. Misschien is je kind zorgzaam van nature of juist erg analytisch. Misschien is je kind een geboren leider of heeft je kind de creative capaciteiten om ‘outside the box’ te denken.

Geluk in arbeid en het ervaren van zingeving zijn gekoppeld aan hoe we onze aangeboren talenten kunnen inzetten om een maatschappelijk probleem op te lossen. Dat we iets doen dat we aanvoelen en helpen een probleem op te lossen dat ons aan het hart gaat.

Het onderwijssysteem is een hulpmiddel om vaardigheden en kennis op te doen om dat doel te behalen en om vorming te bieden aan onze onderliggende talenten. Het onderwijsniveau an sich is dus niet het doel, het gaat erom wat je er uiteindelijk mee gaat doen.

Iedereen is geniaal.

Echt waar.